Joanna Gierak-Onoszko "27 ŚMIERCI TOBY'EGO OBEDA" - recenzja
Zeszłoroczna Nagroda Nike oraz Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki. Przygotowaliśmy dla was recenzję jednej z najlepszych książek 2020 roku
27 śmierci Toby ‘ego Obeda to debiut reporterski Joanny Gierak-Onoszko. Audiobook został wydany przez wydawnictwo Storybox, czyta Filip Kosior, aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, absolwent Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Przyjemna okładka debiutanckiej książki Joanny Gierak-Onoszko 27 śmierci Toby’ego Obeda w żaden sposób nie przygotowuje czytelnika na konfrontację z opisanymi w reportażu historiami. Narodowe symbole Kanady: liście klonu, góry, kije hokejowe i niedźwiedzie składają się na kolorową mozaikę, nasuwając wizję społeczeństwa tolerancyjnego, otwartego dla wszystkich nacji, w którym obok siebie bez większych zgrzytów funkcjonować mogą kościół i meczet. Autorka boleśnie rozprawia się z tymi stereotypowymi wyobrażeniami, ukazując niewyobrażalny koszmar, o którym do dzisiaj wielu woli nie wiedzieć. Jak sama wyznała – Nie szukałam tego tematu, temat znalazł mnie. Joanna Gierak-Onoszko dwa lata zbierała w Kanadzie materiały do książki o zbrodni na dzieciach oraz o winie państwa wobec rdzennych mieszkańców. Przez kilkadziesiąt lat była w mocy ustawa nakazująca im oddawanie dzieci do szkół z internatem prowadzonych przez Kościół. 150 tys. dzieci padło tam ofiarą przemocy fizycznej, psychicznej i seksualnej. Dzieci zamknięte w szkołach musiały uczyć się angielskiego albo francuskiego, a używanie rodzimych języków było surowo karane. W ten sposób chciano przerwać wszystkie więzy łączące je z domem. Po skończeniu szkoły nie pamiętały języka rodziców, były dla nich obcymi ludźmi. Tytułowy Toby Obed był jednym z nich, ocaleńcem, tak bowiem nazywa się w Kanadzie tych, którym udało się owe szkoły przetrwać. Toby jest postacią, która powiedziała dość, nie godzę się na to, chcę aby mnie przeproszono. Toby pozywa więc administrację Kanady za ogrom krzywd, zaniedbania, za to, że jako dziecko był narażony na ogromne cierpienie. Opowieść Toby’ego to tylko jedna historia, podobnych jemu było znacznie więcej. Ta Toby’ego nie jest wśród nich najbardziej wstrząsająca. W listopadzie 2017 roku, na jedynkach kanadyjskich gazet zamieszczono zdjęcia Toby‘ego; ubrany w bluzę hokejową, unosił ręce w geście triumfu. Płakał. To zdjęcia ze spotkania, na którym premier Trudeau miał w imieniu Kanady przeprosić Toby’ego Obeda jako przedstawiciela dzieci krzywdzonych w szkołach z internatem.W reportażu Gierak-Onoszko przeczytacie wiele tragicznych opowieści, które nie dadzą o sobie zapomnieć. Książka Joanny Gierak-Onoszko o kanadyjskich rozrachunkach z przeszłością wygrała plebiscyt na Nike Czytelników 2020.
